De schamppaal op het hoekje van de stoep in de Oudelandsestraat in Tholen is niet zomaar een een paaltje, het behoort sinds kort op de monumentenlijst. Burgemeester en wethouders hebben in totaal vijftien panden als gemeentelijk monumenten aangewezen. Het gaat om complete panden, maar dus ook om kleinere zaken. Omroep Zeeland nam een kijkje om te zien wat er zo bijzonder is aan deze schamppaal.
Eenmaal aangekomen in de straat loop je het paaltje bijna straal voorbij. Het is niet opvallend omdat het meer lijkt op een grijs hardstenen beeldje wat met de schutkleur zowat in de grijze stoeptegel verdwijnt. Het gele wegwijsbord wat een parkeerplaats verderop aanduidt is een stuk opvallender en ook een stuk minder monumentaal. Het paaltje lijkt niet zo op zijn plaats, maar toch hoort het hier thuis begrijp ik van Piet Quist, secretaris van stichting Heemkundekring Stad en Lande van Tholen.
Boerenkarren met scherpe uitsteeksels
“Vroeger heette het hier de Walstraat en was het een stuk smaller. Het enige wat hier reed waren boerenkarren met scherpe uitsteeksels in de assen van de wielen. De palen zorgden ervoor dat het wiel weer de weg op werd gedreven zodra het langs het paaltje schampte. Hierdoor werd de gevel van het gebouw wat er stond niet beschadigd door die uitsteeksels”, vertelt Quist.
Geraakt door vrachtwagen
Op dat moment komt heel toevallig de bewoonster naar buiten met een boodschappentas in haar handen. Ze komt bij ons staan en is benieuwd naar de geschiedenis van het schamppaaltje: “We hadden altijd al het idee dat het iets bijzonders was, want als er gidsen langs kwamen dan stopten ze ook. ” Als bewoonster Fredie Fase hoort waar het paaltje voor diende gaat er bij haar een lichtje branden. “Het paaltje is ooit geraakt door een vrachtwagen. We hadden een kleine beschadiging aan ons huis, maar als het paaltje er niet stond was het waarschijnlijk meer geweest.”
Het paaltje was wel omgevallen, maar was nog heel. Alleen het voetstukje was kapot waardoor die wat gammel in de aarde stond. “We hebben hem weer recht laten zetten, het is toch iets aparts”, zegt Fase. Nu ik dit weet zal ik het paaltje niet meer zo snel voorbij lopen en dat komt mede doordat hij er binnenkort weer als nieuw uitziet. “Het paaltje heeft een monumentale status verkregen dus ik zal het regelmatig gaan poetsen. Het is toch iets om trots op te zijn”, zegt Fase lachend.