De groots opgezette 4 mei herdenking in Sint-Annaland kan weer niet doorgaan zoals gepland. In de afgelopen twee jaar heeft het organisatiecomité drie keer geprobeerd de herdenking, die ze voor ogen hadden in 2020, in te halen. Maar zonder resultaat. En ook dit jaar kan het weer niet doorgaan. Twee jaar geleden was het de bedoeling om er een grootse herdenking van te maken in Sint-Annaland.
Vanwege de 75ste herdenking werden er duizenden mensen verwacht, niet vanwege de jubileumherdenking, maar omdat er ook familie van drie Britse soldaten bij aanwezig zou zijn. Die soldaten liggen in Sint-Annaland begraven en de graven worden verzorgd en onderhouden door de Stallanders.
Sint-Annaland heeft de afgelopen jaren een bijzondere band opgebouwd met de families van de gesneuvelde militairen John Little Brown, Edward Callan en Victor Rapley, die kort na de bevrijding van het eiland Tholen tijdens een patrouille vermoord werden door de Duitsers.
In 2010 startte naar aanleiding van een bezoek van een van de families aan Sint-Annaland een zoektocht naar de families van de andere twee gesneuvelde militairen. Met succes. De families zijn de Stallanders erkentelijk voor het feit dat er zo goed voor de graven van ‘hun jongens’ wordt gezorgd.
Corona gooide roet in het eten. In plaats van duizenden mensen, stond er slechts een handjevol mensen bij de graven de slachtoffers te herdenken. De grootse plannen werden uitgesteld naar 2021. Maar ook vorig jaar kon het om dezelfde reden niet doorgaan en werd besloten de herdenking met de familie uit stellen naar afgelopen najaar. Maar ook dat lukte vanwege de toen geldende coronaregels niet.
Uitstel. Geen afstel
Het werd voor de derde keer uitgesteld naar vandaag. Maar ook dit jaar zijn de families van de Britse soldaten niet aanwezig, om een heel andere reden. “Audry, de 94-jarige zus van Victor Rapley (een van de Britse soldaten, red.) is niet in staat om hier naartoe te komen, vanwege gezondheidsproblemen”, vertelt Niels van Oudenaarde, voorzitter van de dorpsraad in Sint-Annaland.
Omdat de drie families er waarde aan hechten om samen te herdenken hebben ze besloten om op een later moment, als Audrey is hersteld, naar Sint-Annaland te komen. “Maar van uitstel, komt geen afstel”, zegt Van Oudenaarde vastberaden.
Toch bijzondere herdenking
Ondanks de afwezigheid van de Britse families is er vanavond in Sint-Annaland wel een herdenking, die anders dan anders zal zijn. Bij de kerkdienst en bij de herdenking zijn namelijk Oekraïense vluchtelingen die worden opgevangen in Sint-Maartensdijk en Sint-Annaland aanwezig. Sommige van hen spelen ook een rol in de herdenking. “Onder de Oekraïners zit ook een koor, dat tijdens de kerkdienst op zal treden”, vertel Van Oudenaarde.
Daarnaast is er een ook Oekraïense violist die een stuk zal spelen. Volgens Van Oudenaarde voelen de Oekraïners zich vereerd dat ze deel uit mogen maken van de herdenking. “Wat we ook horen, is dat ze blij zijn dat ze eindelijk iets terug kunnen doen voor ons, als dank voor alle hulp die ze hebben gekregen”, zegt Van Oudenaarde.
Manier om herdenking actueel te houden
“Samen stilstaan bij de kwetsbaarheid van vrede is een actueel thema”, legt Van Oudenaarde uit. Daarbij is het ook een manier om de herdenking actueel te houden.
Het organiserend comité denkt steeds na over manier om jongeren bij de herdenking te betrekken. “Een manier is ooggetuigen van destijds laten vertellen, een andere manier is door de actualiteit erbij te betrekken”, waarmee hij verwijst naar de rol van de Oekraïners vanavond.
Een nieuwe datum voor het bezoek van de Britse families aan Sint-Annaland is nog niet bekend.
